ถั่วเหลือง วัตถุดิบสำคัญที่ไทยนำเข้าเกือบ 99% และมีแนวโน้มปรับราคาขึ้นต่อเนื่อง ตัวการหลักสินค้าเครื่องดื่มนมถั่วเหลือง-ซอสปรุงรส ขึ้นราคาตาม

จากการสำรวจชั้นวางสินค้า ในร้านค้าปลีกดั้งเดิมและร้านสะดวกซื้อ พบว่า สินค้าของกินของใช้ ทยอยปรับขึ้นราคากันถ้วนหน้า อย่างนมผง ซอสปรุงรส ขึ้นราคาราว 10% ปลากระป๋องปรับอีก 2 บาท

ขณะที่แลคตาซอย (Lactasoy) ปริมาณ 125 มล. ก็ได้ปรับราคาขึ้นเช่นกัน หลังใช้กลยุทธ์ราคา 5บาทมาตั้งแต่ปี 2548 ด้วยความตั้งใจเจาะตลาดผู้บริโภคกลุ่มเด็กในยุคนั้น พร้อมใช้เพลงประกอบโฆษณาที่ได้ยินติดหู ‘แลคตาซอย 5 บาท 125 มิลลิลิตร ปริมาณคับกล่องเต็มที่ ดื่มได้ดื่มดี ดื่มแลคตาซอย 5 บาท’  มาช่วยโปรโมตนานร่วม 18ปี

อย่างไรก็ตาม การปรับราคาใหม่ของ ‘แลคตาซอย’ นั้นมีผลตั้งแต่ 1 มกราคม 2566 ที่ผ่านมา ซึ่งก็ไม่ผิดความคาดหมายไปเท่าไหร่นัก ด้วยเป็นกลุ่มสินค้าที่ได้รับผลกระทบจากต้นทุนในภาพรวมที่ทยอยปรับขึ้นอย่างต่อเนื่องในรอบหลายปีที่ผ่านมา

โดยเฉพาะราคาวัตถุดิบถั่วเหลือง อีกหนึ่งตัวแปรสำคัญในการผลิตเครื่องดื่มนมถั่วเหลือง โดยข้อมูลจาก กรมการค้าภายใน ระบุราคาวัตถุดิบถั่วเหลืองในรอบ 4 ปี (2562-2565) พบว่าในส่วนของราคาที่เกษตรกรขายได้ เมล็ดถั่วเหลืองชนิดคละ มีการปรับราคาขึ้นมาเกือบ 30% แบ่งรายปี ดังนี้  

ปี 2565 ราคา (เฉลี่ย) 19.47 บาทต่อกิโลกรัม

ปี 2564 ราคา (เฉลี่ย) 17.16 บาทต่อกิโลกรัม

ปี 2563 ราคา (เฉลี่ย) 16.71 บาทต่อกิโลกรัม

ปี 2562 ราคา (เฉลี่ย) 15.97 บาทต่อกิโลกรัม

ขณะที่ ราคาขายส่ง (เฉลี่ย) เมล็ดถั่วเหลืองเกรดแปรรูปผลิตภัณฑ์อาหาร ตลาด กทม. มีราคา ดังนี้

ปี 2563 ราคา (เฉลี่ย) 20.50 บาทต่อกิโลกรัม

ปี 2562 ราคา (เฉลี่ย) 20.12 บาทต่อกิโลกรัม

โดยในปี 2565 ปริมาณการนำเข้าและส่งออกเมล็ดถั่วเหลือง รวมนำเข้า 2,916,931 ตัน ส่วนส่งออกอยู่ที่ 880 ตัน

ปี2566 ราคาถั่วเหลืองยังปรับขึ้นอีก

ข้อมูลดังกล่าวสอดคล้องกับ ศูนย์วิจัยกสิกรไทย ระบุว่าไทย พึ่งพาการนำเข้าถั่วเหลืองในสัดส่วนที่สูงราว 99% ของปริมาณความต้องการใช้ในประเทศ โดยมีบราซิลเป็นแหล่งนำเข้าหลัก จึงคาดว่าราคานำเข้าถั่วเหลืองของไทยน่าจะมีทิศทางสอดรับไปกับราคาถั่วเหลืองในตลาดโลก

ดังนั้น ศูนย์วิจัยกสิกรไทย ประเมินว่า ในช่วงปี 2566 ทิศทางราคาถั่วเหลืองนำเข้าของไทยจากโลกน่าจะยังยืนตัวสูง โดยราคาถั่วเหลืองนำเข้าของไทยน่าจะอยู่ที่ 600-700 ดอลลาร์/ตัน เทียบกับปี 2565 ที่คาดว่าจะมีราคาเฉลี่ยอยู่ที่ 650 ดอลลาร์/ตัน ถือเป็นระดับสูงสุดเป็นประวัติการณ์

สำหรับ ความต้องการใช้ถั่วเหลืองในไทย ในปี 2566 คาดว่าจะมีแนวโน้มเติบโตต่อเนื่อง โดยเฉพาะความต้องการหลักจากธุรกิจแปรรูปถั่วเหลืองอย่าง น้ำมันพืชจากถั่วเหลือง เพื่อป้อนความต้องการลูกค้าปลายน้ำ ทั้งจากภาคครัวเรือนและธุรกิจ Food Service ที่ทยอยฟื้นตัวทั้งกลุ่มร้านอาหาร/ธุรกิจท่องเที่ยวและบริการ

รวมถึงความต้องการจากตลาดส่งออกน้ำมันพืช ที่คาดว่าจะยังมีคำสั่งซื้อเข้ามาต่อเนื่อง ดังนั้น ด้วยความต้องการใช้ถั่วเหลืองที่ยังเติบโต ท่ามกลางราคาถั่วเหลืองที่ยืนตัวสูง สะท้อนให้เห็นว่า ผู้ประกอบการจะยังเผชิญกับภาระต้นทุนที่ขยับสูงขึ้น ทั้งต้นทุนวัตถุดิบ (ถั่วเหลืองนำเข้า) รวมถึงต้นทุนการผลิตอื่นๆ ในประเทศที่มีแนวโน้มขยับขึ้น อาทิ ค่าพลังงาน (ไฟฟ้า-ขนส่ง) ค่าจ้างแรงงาน เป็นต้น

ต้นทุนธุรกิจพึ่งพาถั่วเหลือง ขยับขึ้นอีก

ศูนย์วิจัยกสิกรไทย มองต่อไปในระยะข้างหน้า ต้นทุนการผลิตของธุรกิจที่พึ่งพาถั่วเหลืองเป็นวัตถุดิบ เช่น น้ำมันถั่วเหลือง ซอสปรุงรส ซีอิ๊วขาว น้ำนมถั่วเหลือง กากถั่วเหลือง (อาหารสัตว์) หรือถั่วเหลืองสำหรับผลิตภัณฑ์เนื้อจากพืช เป็นต้น ยังอยู่ภายใต้สถานการณ์ที่ไม่แน่นอนและมีความผันผวนสูง จากต้นทุนการผลิตของธุรกิจที่มีแนวโน้มสูงขึ้น สภาพภูมิอากาศแปรปรวนที่อาจกระทบต่อปริมาณผลผลิต

รวมถึงทิศทางของราคาธัญพืชในตลาดโลกที่ยังถูกกดดันจากวิกฤตรัสเซีย-ยูเครน จำเป็นที่ผู้ประกอบการต้องติดตามสถานการณ์อย่างใกล้ชิดและวางแผนรับมือสถานการณ์ดังกล่าวที่อาจจะเกิดขึ้น

ภาพ :  AFP