PMAC 2025: สสส. ผนึกกำลังภาคีเครือข่าย ยกระดับสุขภาวะทางปัญญา รับมือวิกฤตโลก ภัยเงียบจากความเหงาและความโดดเดี่ยวที่ส่งผลกระทบรุนแรงเทียบเท่ากับการสูบบุหรี่ 15 มวนต่อวัน หรือดื่มแอลกอฮอล์ 6 แก้ว
สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) ร่วมกับศูนย์ความรู้และประสานงานสุขภาวะทางปัญญา และภาคีเครือข่ายยุทธศาสตร์สุขภาวะทางปัญญา มหาวิทยาลัยมหิดล และ 7 องค์กรพันธมิตร ได้แก่ มูลนิธิเพื่อการพัฒนานโยบายสุขภาพระหว่างประเทศ (IHPF) ธนาคารจิตอาสา IDG Oneness Thailand สถาบันนโยบายสาธารณะ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ศูนย์จิตตปัญญาศึกษา มหาวิทยาลัยมหิดล คณะวิทยาการเรียนรู้และศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ และมูลนิธิเสฐียรโกเศศ-นาคะประทีป จัดประชุมในหัวข้อ
"ความเป็นอยู่ที่ดีอย่างสมบูรณ์ในยุคของ AI: บทบาทสำคัญของสุขภาวะทางปัญญา และกลยุทธ์การปฏิบัติ" (Complete Well-being in the Age of AI: The Crucial Role of Spiritual Health and Practical Strategies) ภายใต้การประชุมวิชาการนานาชาติรางวัลสมเด็จเจ้าฟ้ามหิดล (Prince Mahidol Award Conference หรือ PMAC) 2025
ภัยเงียบของความเหงาและความโดดเดี่ยว
นพ.พงศ์เทพ วงศ์วัชรไพบูลย์ ผู้จัดการกองทุน สสส. กล่าวถึงสถานการณ์ปัจจุบันที่ผู้คนใช้เวลาอยู่กับโซเชียลมีเดียและสื่อออนไลน์มากขึ้น แต่กลับมีปฏิสัมพันธ์กับครอบครัวและคนรอบข้างน้อยลง ซึ่งนำไปสู่ปัญหาทางใจ เช่น ความเหงา ความโดดเดี่ยว และการขาดการเชื่อมโยงทางสังคม งานวิจัยโดย J. Holt-Lunstad และคณะ ที่ตีพิมพ์ในวารสาร PLOS Medicine ระบุว่า ความเหงาและความโดดเดี่ยวส่งผลต่อสุขภาพพอๆ กับการสูบบุหรี่ 15 มวนต่อวัน หรือการดื่มแอลกอฮอล์วันละ 6 แก้ว อีกทั้งยังเพิ่มความเสี่ยงต่อโรคซึมเศร้า วิตกกังวล สมองเสื่อม และการติดสุรา-บุหรี่ การเผชิญกับวิกฤตดังกล่าวกลายเป็นความท้าทายที่จำเป็นต้องเร่งพัฒนาสุขภาวะทางปัญญาของสังคม
การส่งเสริมสุขภาวะทางปัญญาด้วย AI
นพ.พงศ์เทพกล่าวว่า ตลอด 20 ปีที่ผ่านมา สสส. ทำงานร่วมกับภาคีเครือข่ายเพื่อพัฒนากลยุทธ์และนโยบายที่เชื่อมโยงสุขภาวะทางปัญญากับบริการสาธารณสุขและการพัฒนาสังคม ปัจจุบัน เทคโนโลยีปัญญาประดิษฐ์ (AI) มีบทบาทสำคัญ เช่น การใช้ AI ในแอปพลิเคชันตรวจสอบอารมณ์ การให้คำปรึกษาเบื้องต้น การบำบัดจิตใจในรูปแบบดิจิทัล และแอปพลิเคชันฝึกสมาธิและเจริญสติ อย่างไรก็ตาม แม้ AI จะมีประโยชน์อย่างมาก แต่ก็ไม่อาจแทนที่มิติทางอารมณ์และความเป็นมนุษย์ได้
ความร่วมมือระดับโลกและการพัฒนาภายใน
ดร.เฟรดริก ลินเดนโครนา หัวหน้าโครงการ Inner Development Goals (IDG) ประเทศสวีเดน กล่าวว่าการพัฒนาสุขภาวะทางปัญญาและการเติบโตภายในต้องเผชิญกับความท้าทายระดับโลก เช่น ความเปลี่ยนแปลงทางสภาพภูมิอากาศ ความเหลื่อมล้ำทางสังคม และความซับซ้อนของความสัมพันธ์ระหว่างประเทศ IDG มุ่งเน้นการพัฒนาทักษะสำคัญ เช่น ความเห็นอกเห็นใจ การสร้างความสัมพันธ์ที่มีคุณค่า และการเปลี่ยนจากการแข่งขันสู่ความร่วมมือ
การผสานวิทยาศาสตร์และจิตวิญญาณ
ดร.กาบอร์ การ์ไซ กรรมการผู้จัดการ Mind and Life Europe เน้นย้ำถึงความสำคัญของการผสานสุขภาวะทางปัญญาเข้ากับชีวิตประจำวัน เพื่อช่วยให้ผู้คนรับมือกับปัญหาซับซ้อน เช่น วิกฤตโลกร้อนและความเปลี่ยนแปลงทางสังคม
สุขภาวะทางปัญญา: พลังสร้างความยุติธรรม
น.ส. อวยพร เขื่อนแก้ว ผู้ก่อตั้งศูนย์ผู้หญิงเพื่อสันติภาพและความเป็นธรรม กล่าวว่า สุขภาวะทางปัญญาไม่ใช่แค่เรื่องส่วนบุคคล แต่เป็นเครื่องมือสำคัญในการส่งเสริมความยุติธรรมทางสังคมและลดความรุนแรงเชิงโครงสร้าง ผ่านกระบวนการที่ผสมผสานแนวคิดสตรีนิยมและจิตวิญญาณ
PMAC 2025 ถือเป็นโอกาสสำคัญที่ผู้เชี่ยวชาญจากทั่วโลกจะมาร่วมแลกเปลี่ยนความรู้และกลยุทธ์ เพื่อสร้างสังคมที่สมดุลและยั่งยืนในยุคที่โลกเผชิญความท้าทายอย่างรอบด้าน
