เนื่องในวันที่ 31 พฤษภาคมของทุกปีเป็นวันงดสูบบุหรี่โลก สำหรับใครที่ต้องการเลิกบุหรี่มีวิธีการใช้ อาหารและสมุนไพรไทยในการช่วยเลิกบุหรี่

เนื่องในวันที่ 31 พฤษภาคมของทุกปีเป็นวันงดสูบบุหรี่โลก สำหรับใครที่อยากเลิกบุหรี่แต่ไม่อยากใช้วิธีหักดิบ การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมที่เคยชิน หรือการใช้ยาช่วยเลิกบุหรี่ ยังมีอีกวิธีคือการใช้ อาหารช่วยเลิกบุหรี่ นอกจากอาหารดีจะช่วยเรื่องสุขภาพแล้ว ยังสามารถช่วยเลิกบุหรี่ได้อีกด้วย 

สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) ระบุว่า ในปี 2554 นักวิจัยสาขาสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยบัฟฟาโล นิวยอร์ก ได้เผยผลวิจัยใหม่จากการสำรวจผู้ที่สูบบุหรี่ สุ่มทางโทรศัพท์ 1,000 คน อายุ 25 ปีขึ้นไปทั่วประเทศสหรัฐอเมริกาว่า

หากพยายามจะเลิกสูบบุหรี่ การกินผลไม้และผักเพิ่มมากขึ้น จะช่วยให้คุณเลิกสูบบุหรี่ได้นานขึ้น โดยงานวิจัยชิ้นนี้ให้ข้อมูลว่า คนที่สามารถเลิกสูบบุหรี่ได้อย่างน้อย 6 เดือน พวกเขามีพฤติกรรมการกินผักและผลไม้ในแต่ละมื้อมากขึ้นกว่าคนที่ยังสูบบุหรี่

ผศ.ดร.ชนิดา ปโชติการ อาจารย์ประจำภาควิชาโภชนาการเพื่อการป้องกันและบำบัด สถาบันโภชนาการ มหาวิทยาลัยมหิดล จึงมีคำแนะนำถึงการเลือกรับประทานอาหารมาฝากให้สำหรับผู้ที่ต้องการเลิกสูบบุหรี่ได้นำไปใช้กัน

ผักผลไม้ ลดความอยากบุหรี่
ขณะเลิกสูบบุหรี่ผักผลไม้เป็นอันดับหนึ่งที่ควรจะเลือกกิน เพราะผักและไม้จะทำให้ผู้สูบบุหรี่ รู้สึกขมปาก ฉะนั้นในช่วงอดบุหรี่แต่ละมื้อ 1 จานข้าว ควรจะมีผักประมาณครึ่งหนึ่งของจาน เลือกกินข้าวซ้อมมือที่มีใยอาหารมาก น้ำตาลน้อย ก็จะช่วยให้อิ่มท้องนาน ไม่อยากสูบบุหรี่  

หวาน มัน เค็ม และเนื้อแดง ตัดทิ้ง
ไม่เพียงรสชาติหวาน มัน เค็ม ของผู้สูบจะไปกระตุ้นการสูบบุหรี่มากขึ้น แต่ “เนื้อสัตว์สีแดง” จะกระตุ้นให้ร่างกายมีความอยากสูบบุหรี่มากขึ้น ขณะที่เนื้อปลา เนื้อไก่สีขาว จะไม่เพิ่มความอยากในการสูบบุหรี่ จึงเหมาะสมในการเลือกรับประทานในช่วงเลิกสูบบุหรี่มากกว่า

ชา/กาแฟ เลิกบุหรี่ไม่ควรดื่ม
เพราะคาเฟอีนจากทั้งในชาสีเข้มและกาแฟ จะส่งผลให้การสูบบุหรี่มีรสชาติดีขึ้น อร่อยขึ้น ยิ่งดื่มมาก จึงมีโอกาสที่จะทำให้ผู้สูบ สูบบุหรี่ได้ง่ายมากขึ้น ช่วงเวลานี้ จึงควรดื่มหรือน้ำเย็น และเลือกดื่มน้ำผลไม้ทดแทนจะดีกว่า

วิตามินซี ลดความหงุดหงิด เสริมภูมิคุ้มกัน
การกินอาหารที่มีรสเปรี้ยวแทนจะช่วยให้ไม่อยากสูบบุหรี่ ฉะนั้นเวลาที่ต้องการจะสูบ จึงควรมีมะนาวตัดเป็นชิ้นเล็กๆ ไว้ผลัดกันอมกับกานพลู ที่มีสารช่วยลดอาการหงุดหงิดและความอยากสูบบุหรี่ในผู้สูบลง

นอกจากอาหารแล้ว สมุนไพรไทยยังเป็นอีก หนึ่งในตัวช่วยให้ผู้ที่ต้องการเลิกบุหรี่ได้ลด ละ เลิกบุหรี่ได้อีกทาง ศูนย์การแพทย์กาญจนาภิเษกเผย สำหรับการเลือกใช้ศาสตร์การแพทย์ทางเลือกเพื่อเป็นตัวช่วยในการเลิกบุหรี่ที่ได้รับความนิยมและมีการวิจัยอย่างแพร่หลายถึงประสิทธิภาพในการช่วยเลิกบุหรี่ ได้แก่ สมุนไพรหญ้าดอกขาว (Cyanthillium cinereum (L.) H.Rob.) 

ยาสมุนไพรในบัญชียาหลักแห่งชาติ ปี 2555 ในกลุ่มยาพัฒนาจากสมุนไพรที่ช่วยลดความอยากบุหรี่ ศูนย์วิจัยและจัดการความรู้เพื่อการควบคุมยาสูบ (ศจย.) มหาวิทยาลัยมหิดล พบว่า หากใช้สมุนไพรหญ้า ดอกขาวติดต่อกันนาน 2 เดือน สามารถช่วยทำให้เลิกสูบบุหรี่ได้ถึง 60% และหากใช้ร่วมกับการออกกำลังกาย จะสามารถช่วยเลิกสูบบุหรี่ได้มากขึ้น 

โดยเหตุผลสำคัญของการเลิกสูบบุหรี่ คือ ชาลิ้น กินอาหารไม่อร่อย ไม่รู้สึกอยากบุหรี่ รู้สึกเหม็นกลิ่นบุหรี่ เมื่อสูบแล้วรู้สึกอยากอาเจียน แต่ในกลุ่มผู้ที่ไม่สามารถเลิกสูบบุหรี่ได้จากการใช้หญ้าดอกขาวให้เหตุผลว่า การดื่มชาสมุนไพรชนิดนี้ก็เหมือนกับการดื่มน้ำธรรมดา โดยไม่มีอาการใด ๆ

การศึกษาด้านความปลอดภัยของผู้ที่รับประทานหญ้าดอกขาวในรูปแบบยาลดความอยากบุหรี่พบว่าสมุนไพรชนิดนี้มีความปลอดภัยสูง ยาชนิดนี้อาจส่งผลข้างเคียงทำให้ปากแห้งและคอแห้งได้ นอกจากนั้น สมุนไพรชนิดนี้ยังมีโพแทสเซียมเป็นส่วนประกอบในปริมาณสูง ผู้ป่วยโรคหัวใจหรือไตวายควรปรึกษาแพทย์ก่อนตัดสินใจรับประทานเสมอ

วิธีการใช้ที่แนะนำ ชงเป็นชาดื่มครั้งละ 2 กรัม ผสมกับน้ำร้อน 120-200 มิลลิลิตร แช่ทิ้งไว้ 5-10 นาที แล้วดื่มหลังอาหารวันละ 3-4 ครั้ง หรือเคี้ยวหรืออม ก้าน ใบ ขณะที่มีอาการอยากบุหรี่

นอกจากนี้ยังมีสมุนไพรชนิดอื่นอีกเช่น กานพลู เนื่องจากกานพลูมีฤทธิ์เป็นยาชาเฉพาะที่ การอมดอกกานพลูจะทำให้รู้สึกชาปากเล็กน้อย และน้ำมันหอมระเหยของกานพลูยังช่วยทำให้ประสาทสลบ นอนหลับสบาย ช่วยระงับและดับกลิ่นปากอีกด้วย

วิธีการใช้ ใช้ดอกตูมแห้งประมาณ 3 ดอก ทำให้ปากชาแก้ความอยาก และช่วยให้เลิกบุหรี่ได้ง่ายขึ้น และช่วยลดระงับกลิ่นปากลงได้

โปร่งฟ้า เนื่องจากใบโปร่งฟ้ามีสารคาร์บาโซลที่มีฤทธิ์ต้านมะเร็ง สามารถลดน้ำตาลในกระแสเลือด และช่วยในการเลิกบุหรี่ เพราะใบมีรสชาติหวานเมื่อสูบบุหรี่จะทำให้รสชาติบุหรี่เปลี่ยนไป ทำให้รู้สึกพะอืดพะอม อยากจะอาเจียน และไม่อยากสูบบุหรี่อีก

วิธีการใช้ นำใบโปร่งฟ้าสด 1-2 ใบ เคี้ยวเวลาเกิดอาการอยากสูบบุหรี่

รางจืด ถูกนำมาใช้สำหรับล้างพิษในร่างกายจากการได้รับสารเคมี ซึ่งพบว่าสารสกัดน้ำจากใบรางจืดจะช่วยล้างสารพิษนิโคตินในตับ โดยใช้ได้ทั้งส่วนที่เป็นใบ ราก หรือเถา 

วิธีการใช้ เลือกใบรางจืดที่ไม่อ่อนหรือแก่เกินไป โขลกให้แหลกผสมน้ำซาวข้า (เพราะน้ำซาวข้าวจะช่วยให้ฤทธิ์ยาแล่นเข้าสู่กระแสเลือดได้เร็ว) คั้นเอาแต่น้ำดื่ม ซึ่งจะมีความเข้มข้นสูง หรือใช้ใบสด 4-5 ใบ ฉีก และชงในน้ำร้อนดื่ม ข้อควรระวัง การกินรางจืดไม่ควรกินติดต่อกันนานเกิน 7 วัน เพราะมีผลต่อตับ และควรดื่มน้ำมะพร้าว เพื่อช่วยรักษาวิตามินในร่างกาย