“ค่าน้ำนมแม่” นมแม่ถือเป็นอาหารหลักและมื้อแรกสำหรับทุกชีวิตที่เกิดมา ให้คุณค่าทั้งด้านสารอาหารและความหมายตั้งแต่หยดน้ำนมแรกวันแรก จนหยดสุดท้าย
ผศ.(พิเศษ) พญ.จุรีรัตน์ บวรวัฒนุวงศ์ อายุรแพทย์ โรงพยาบาลชลบุรี ราชวิทยาลัยอายุรแแพทย์แห่งประเทศไทยเผยบทความ มารู้จัก “ค่าน้ำนมแม่” โดยกล่าวว่า นมแม่ถือเป็นอาหารหลักและมื้อแรกสำหรับทุกชีวิตที่เกิดมา ให้คุณค่าทั้งด้านสารอาหารและความหมายตั้งแต่หยดน้ำนมแรกวันแรก จนหยดสุดท้ายที่ทารกได้รับ
- หัวน้ำนมนมส่วนหน้า (Colostrums, Liquid Gold)
น้ำนมข้นเหลืองเหนียว ผลิตใน 3-4 วันแรกถือเป็นวัคซีนธรรมชาติแก่ลูกเพราะมีสารภูมิคุ้มกันปริมาณสูง แม่ทุกคนควรให้ลูกได้รับหัวน้ำนมนี้นอกจากประโยชน์ทางคุณค่าอาหารแล้ว เป็นการที่แม่ให้อาวุธคุ้มครองการติดเชื้อโรคแก่ลูกไปตลอดชีวิต ต้องให้อย่าละเลยเด็ดขาด
- น้ำนมปรับเปลี่ยน (Transitional milk)
4-5 วันหลังคลอดจนจบสัปดาห์ที่ 2 น้ำนมแม่จะมีการผลิตปริมาณมากขึ้น สีเป็นสีครีม มีปริมาณไขมันและน้ำตาลมากขึ้น เหมาะแก่การเจริญเติบโตของเด็ก ทั้งเด็กและแม่จะเริ่มคุ้นเคยช่วงเวลาให้นมกัน
- น้ำนมแม่ที่แท้ทรู (Mature milk)
หลังสัปดาห์ที่ 3 นมแม่จะเป็นนมแม่ที่สมบูรณ์ พร้อมด้วย โปรตีน น้ำตาล วิตามิน และเกลือแร่ ให้พลังงานถึง 70-75 กิโลแคลอรี่ต่อ 100 ซีซี
น้ำนมส่วนหน้าที่ลูกดูด (Fore milk) จะมีน้ำและนำตาลเพื่อดับความหิวกระหายของลูก ระยะเวลาเข้าเต้าที่เหมาะสมคือ 15 นาที เพราะนมส่วนหลัง (Hind milk) จะมีไขมัน โปรตีน พลังงานมากขึ้น อุจจาระทารกจะเริ่มเป็นเนื้อสีเหลือง
น้ำนมแม่ไม่ได้มีประโยชน์ต่อลูกน้อยเท่านั้น อ. พญ.อนงค์นาถ ศิริทรัพย์ ฝ่ายกุมารเวชศาสตร์เผย น้ำนมแม่ยังมีประโยชน์ต่อคุณแม่อีกด้วย เนื่องจากการให้นมบุตรต่อคุณแม่ ช่วยลดโอกาสการเป็นมะเร็งเต้านม และมะเร็งรังไข่ ป้องกันโรคกระดูกพรุน ความดันโลหิตสูง โรคหัวใจและหลอดเลือด และโรคเบาหวานได้
ขณะที่ร่างกายของแม่ผลิตนมให้แก่ลูกร่างกายจะต้องใช้พลังงานมากกว่าปกติถึงเกือบ 500 Kcal ทำให้มีการดึงพลังงานจากไขมันที่สะสมในช่วงตั้งครรภ์มาใช้งาน ช่วยให้คุณแม่สามารถลดน้ำหนักได้เร็วขึ้น และที่สำคัญช่วยประหยัดค่าใช้จ่าย
ทั้งยังช่วยด้านอารมณ์ เพราะฮอร์โมนออกซิโทซิน (Oxytocin) ที่บางคนเรียกว่าฮอร์โมนแห่งความรัก ช่วยให้แม่เกิดความผ่อนคลาย ลดภาวะซึมเศร้าหลังคลอด ทำให้มีความสุขในขณะให้นมลูก สร้างความรักและความผูกพันธ์ระหว่างแม่กับลูก ทำให้ลูกรู้สึกปลอดภัย ความอบอุ่นที่ส่งผ่านจากแม่สู่ลูกนี้ยังส่งผลให้ฮอร์โมนโปรแลคติน (Prolactin) ช่วยขับน้ำนมของแม่ให้ไหลได้ดีขึ้นในขณะให้นมอีกด้วย
