ยุบ'แบงก์ชาติ'  ใช้ดอลลาร์ทั้งประเทศ อาร์เจนตินาได้นักเศรษฐศาสตร์เป็นผู้นำ

สิ่งที่เกิดขึ้น
• ฮาร์เบีย มิเลอิ (Javier Milei) นักเศรษฐศาสตร์เสรีนิยมได้รับเลือกให้เป็นประธานาธิบดีคนคนใหม่ของอาร์เจนตินาในวันอาทิตย์ตามเวลาท้องถิ่น หรือเช้าวันจันทร์ที่ 20 พฤศจิกายน ตามเวลาประเทศไทย โดยได้คะแนนเสียงเกือบ 56% ในขณะที่คู่แข่งของเขา คือ แซร์จิโอ มาสซา รัฐมนตรีกระทรวงเศรษฐกิจได้รับ 44% 
• ที่น่าสนใจก็คือ ผู้ชนะการเลือกตั้งได้เป็นประธานาธิบดีมีอาชีพเป็นนักเศรษฐศาสตร์ ส่วนคู่แข่งที่ได้คะแนนเป็นอันดับสองก็เป็นคนที่ทำงานด้านเศรษฐศาสตร์ สะท้อนให้เห็นว่าชาวอาร์เจนตินาร่ำร้องที่จะได้ผู้นำคนใหม่ที่เก่งเรื่องเศรษฐกิจมาแค่ไหน เพราะปัญหาเศรษฐกิจของอาร์เจนตินารุนแรงมาก ด้วยภาวะเงินเฟ้อที่รุนแรงถึง 142.7% เมื่อเดือนตุลาคม

สิ่งที่จะเกิดขึ้น
• ปัญหาเงินเฟ้อที่รุนแรงขนาดเลขสามหลัก ทำให้เงินแทบไม่มีค่า เพราะของแพงกว่ารายได้ ประชาชนจึงตกอยู่ในความสิ้นหวัง แต่ ฮาร์เบีย มิเลอิ ประกาศนโยบายที่ไม่เหมือนใครในการแก้ปัญหาเงินเฟ้อ โดยบอกว่าในเมื่อเงินเปโซไร้ค่าอย่างหนัก ก็ควรที่จะใช้เงินดอลลาร์สหรัฐฯ แทนสกุลของประเทศไปเลย เพราะเป็นเงินสกุลแข็ง และประชาชนจะไม่มีปัญหาเรื่องได้เงินมาแต่ไร้ค่าอีก
• วิธีการก็คือ เขาเสนอให้ยกเลิกธนาคารกลางแห่งอาร์เจนตินา ซึ่งมีหน้าที่ควบคุมกระแสเงินของประเทศในรูปของเงินเปโซ การเลิกแบงก์ชาติจะส่งผลให้เกิดเศรษฐกิจแบบดอลลาร์ หรือ dollarization  โดยพฤตินัย และจะมีการยกเครื่องนโยบายการคลังและโครงสร้างของประเทศอย่างครอบคลุม
• ที่จริงแล้ว เพราะอาร์เจนตินาเผชิญกับวิกฤติการเงินและเศรษฐกิจไม่หยุดหย่อนมาตั้งแต่ทศวรรษที่ 1990 ทำให้อาร์เจนตินารวม (ถึงเปรู) มีแผนที่จะเลิกใช้สกุลเงินของตัวเองแล้วมาใช้เงินดอลลาร์ตั้งแต่ตอนนั้น และในทางปฏิบัติ ที่อาร์เจนตินา เงิน USD ใช้กันอยู่แล้วในหมู่ประชาชน สำหรับการซื้อของที่สำคัญหรือขนาดใหญ่ เช่น การซื้ออสังหาริมทรัพย์
• มิเลอี มีความชิงชังแบงก์ชาติอาร์เจนตินาอย่างเข้าใส้ เขาเคยบอกกับสำนักข่าว Bloomberg ในเดือนสิงหาคมว่าแบงก์ชาติอาร์เจนตินานั้นเป็น "ขยะที่เลวร้ายที่สุดในโลกนี้" และไม่ควรมีอยู่ในโลกด้วยซ้ำ เขายังบอกว่าแบงก์ชาติอาร์เจนตินา "หนึ่งในหัวขโมยที่ยิ่งใหญ่ที่สุดในประวัติศาสตร์ของมนุษยชาติ"
• ทั้งนี้ เพื่อแก้ปัญหาเงินเฟ้อที่รุนแรงถึง 142.7% เมื่อเดือนตุลาคม แบงก์ชาติอาร์เจนตินาขึ้นอัตราดอกเบี้ยหลักเป็น 133% มิเลอี บอกว่าแบงก์ชาติอาร์เจนตินาทำให้ปัญหาแย่ลง ซึ่งเขากล่าวหาว่าขโมยเงินจากอาร์เจนตินาผ่านภาวะเงินเฟ้อ
• มิเลอี กล่าวว่า "ธนาคารกลางแบ่งออกเป็นสี่ประเภท (คือ) ธนาคารที่ไม่ดี เช่น ธนาคารกลางสหรัฐฯ , ธนาคารที่แย่มาก เช่นในละตินอเมริกา, ธนาคารกลางที่แย่มาก และธนาคารกลางของอาร์เจนตินา" นั่นหมายความในความคิดของเขาแบงก์ชาติอาร์เจนตินายิ่งเสียยิ่งกว่ากลุ่มธนาคารกลางที่แย่มากเสียอีก

ชำแหละความคิด
• มิเลอี บอกว่าตัวเขามีแนวคิดแบบ Anarcho-capitalist หรือ "ทุนนิยมอนาธิปไตย" เป็นแนวคิดที่ผสมกันระหว่าง "อนาธิปไตย" ที่เสนอว่าไม่ควรมีรัฐมายุ่งกับชีวิตของผู้คน และแนวคิด "ทุนนิยม" ที่เสนอว่าควรให้เศรษฐกิจขับเคลื่อนด้วยตัวมันเองผ่านทุน ให้ตลาดมีเสรีภาพ ให้เอกชนครอบครองทรัพย์สินโดยอิสระ โดยรัฐไม่ต้องมาแทรกแซง ซึ่งก็เข้ากับแนวคิดของเขาที่จะยกเลิก "การแทรกแซงโดยรัฐต่อการเงิน" นั่นคือ แบงก์ชาติ
• อย่างไรก็ตาม เขาบอกว่า แม้ว่าเขาจะมีแนวคิด "ทุนนิยมอนาธิปไตย เพราะถือว่ารัฐคือศัตรู แต่คุณอาศัยอยู่ในโลกแห่งความเป็นจริงและต้องอยู่ยืนอยู่โลกใบนี้ ในบริบทนี้ ผมคือ minarchist  นั่นคือคนที่ เชื่อว่ารัฐควรมีหน้าที่ดูแลเรื่องความมั่นคงและความยุติธรรมเท่านั้น”
• Minarchist หรือ Night-watchman state หมายถึงรูปแบบของรัฐที่มีอำนาจจำกัดและน้อยที่สุด โดยจัดหาทหาร ตำรวจ และศาลให้แก่พลเมืองโดยอิงกับหลักการไม่รุกรานผู็อื่น เพื่อปกป้องประชาชนจากการรุกราน การโจรกรรม การละเมิดสัญญา การฉ้อโกง และการบังคับใช้กฎหมายทรัพย์สิน แต่รัฐจะไม่ใช้เจ้าหน้าที่เหล่านี้ในการบังคับขู่เข็ญประชาชนในทางการเมือง

ภาพประกอบข่าว - ผู้สมัครชิงตำแหน่งประธานาธิบดีอาร์เจนตินาจากพันธมิตร La Libertad Avanza ฮาเบียร์ มิเลอิ (Javier Milei) ปราศรัยกับผู้สนับสนุนหลังจากชนะการเลือกตั้งประธานาธิบดีที่สำนักงานใหญ่พรรคของเขาในบัวโนสไอเรสเมื่อวันที่ 19 พฤศจิกายน 2023 (ตามเวลาท้องถิ่น) ฮาเบียร์ มิเลอิ คนนอกวงการเมืองที่เป็นสายเสรีนิยมคว้ำชัยชนะอย่างกึกก้องในการชิงตำแหน่งประธานาธิบดีของอาร์เจนตินา ถือเป็นการส่งสัญญาณไม่พอใจของของประชาชนอย่างรุนแรงต่อพรรคการเมืองแบบดั้งเดิมที่คอยดูแลภาวะเศรษฐกิจถดถอยมานานหลายทศวรรษ (Photo by Luis ROBAYO / AFP)