สรุปมหากาพย์ญี่ปุ่นจับกุมบิ๊กเอเจนซี่โฆษณา ฮั้วประมูลโตเกียวโอลิมปิก 2020 ทำอนาคตญี่ปุ่นส่อชวดเป็นเจ้าภาพจัดงานใหญ่ระดับโลก

ช่วงที่มีการระบาดใหญ่ของโควิด-19 หนึ่งในอีเว้นท์ใหญ่ระดับโลกที่หลายคนจับตาคือ มหกรรมการแข่งขันกีฬาโอลิมปิกโตเกียว 2020 ซึ่งในเวลานั้นท่ามกลางความคลุมเครือมากมายจากสถานการณ์ระบาด ทำให้ท้ายที่สุดรัฐบาลญี่ปุ่นตัดสินใจเลื่อนการจัดการแข่งขันออกไปอีก 1 ปีเป็นการจัดช่วง 23 กรกฎาคม  2021 แทนกำหนดเดิม  การจัดแข่งขันโอลิมปิกโตเกียว 2020 เลื่อนมาจัดในช่วงกลางปี 2021 กระทั่งการแข่งขันปิดฉากลง แม้การแข่งขันจะสิ้นสุดลง แต่รัฐบาลญี่ปุ่นก็สูญเสียโอกาสหลายด้านในการโปรโมทและส่งเสริมการท่องเที่ยวในช่วงการแข่งขันกีฬาเนื่องจากข้อจำกัดด้านการระบาด 

แม้สิ้นสุดการจัดแข่งขัน มหากาพย์ฉาวของมหกรรมกีฬาโตเกียวโอลิมปิก 2020 ก็ยังไม่สิ้นสุด เพราะช่วงสัปดาห์นี้ทางการญี่ปุ่นได้พบความผิดปกติของการประมูลงานโฆษณาช่วงจัดการแข่งขันกีฬา จนนำไปสู่ที่อัยการญี่ปุ่นสั่งฟ้องบริษัท  'Dentsu' บริษัทเอเจนซี่โฆษณายักษ์ใหญ่ของญี่ปุ่น รวมถึงบริษัทอื่นอีก 5 แห่ง ประกอบด้วย Hakuhodo DY Holdings, Tokyo Agency, Fuji Creative Corporation, Cerespo และ Same Two ในข้อหา "ฮั้วประมูล"งานโฆษณาของภาครัฐในระหว่างการแข่งขันโอลิมปิก 

จากการสืบสวนของหน่วยงานญี่ปุ่น ระบุว่า การกระทำของบางบริษัทได้สร้างผลกระทบไปล่วงหน้าก่อนที่งานโอลิมปิกจะเริ่มต้นเสียอีก คือบริษัท Dentsu, Cerespo และ Fuji Creative ทั้งหมดถูกแบนไม่ให้ร่วมการประมูลงานภาครัฐใน 3 กระทรวง คือ กระทรวงการศึกษา, กระทรวงการต่างประเทศ และกระทรวงอุตสาหกรรม โดยคำสั่งแบนจะมีผลยาวนานถึง 9 เดือน ซึ่งพบว่ามีมูลความผิดอาจมีการคอร์รัปชันในเม็ดเงินโฆษณาและการวางแผนจัดงานช่วงการแข่งขันกีฬา

อัยการโตเกียวสงสัยว่าการโกงการเสนอราคาเกิดขึ้นจากการประมูล 26 รายการสำหรับการทดสอบ 56 รายการที่มอบให้กับ 9 บริษัทและหนึ่งกลุ่ม ซึ่งรวมถึง Dentsu, Cerespo, Fuji Creative Corp. และบริษัทโฆษณายักษ์ใหญ่ Hakuhodo รวมมูลค่า 538 ล้านเยน โดยบริษัทที่ชนะการประมูลได้เซ็นสัญญาเพื่อดำเนินการทั้งกิจกรรมก่อนเกมและการแข่งขันระหว่างการแข่งขันกีฬาโอลิมปิกเป็นจำนวนเงินรวมประมาณ 4 หมื่นล้านเยน

หลังการสอบสวนหลายเดือน อัยการกรุงโตเกียวได้จับกุมบรรดาผู้บริหารบริษัทเอเจนซี่โฆษณาหลายรายเริ่มที่ ยาสุโอะ โมริ วัย 55 ปี อดีตกรรมการบริหารคณะกรรมการจัดการแข่งขันกีฬาโอลิมปิกและพาราลิมปิกที่กรุงโตเกียวเมื่อวันที่ 8 ก.พ.ที่ผ่านมา ซึ่งวันเดียวกันนี้ ยังมีการจับกุม โคจิ เฮนมิ วัย 55 ปี อดีตผู้ช่วยผู้อำนวยการแผนกโฆษณากีฬายักษ์ใหญ่ของ Dentsu ตามด้วยการจับกุม โยชิจิ คามาตะ วัย 59 ปี กรรมการผู้จัดการของ Cerespo และ มาซาฮิโกะ ฟูจิโนะ กรรมการผู้จัดการของ Fuji Creative บริษัทผลิตรายการโทรทัศน์รายใหญ่ของญี่ปุ่น ทั้งสี่คนนี้ถูกตั้งว่ามีบทบาทมีอิทธิพลในการโกงการเสนอราคาสำหรับสัญญาที่เกี่ยวข้องกับกิจกรรมการทดสอบก่อนเริ่มการแข่งขันมหกรรมกีฬาระดับโลก

ผลกระทบจากอื้อฉาวโตเกียวเกมส์

กรณีคอรัปชั่นของบริษัทโฆษณารายใหญ่หลายเจ้าในญี่ปุ่น ส่งผลกระต่อเหตุการณ์สำคัญ 2 เหตุการณ์คืองาน Osaka World Expo 2025 ผู้ว่าราชการจังหวัดโอซาก้า ฮิโรฟูมิ โยชิมูระ ได้ระงับการเข้าร่วมของ Dentsuและกล่าวว่าผลกระทบต่องานเอ็กซ์โปจะมีนัยสำคัญ เนื่องจากทางจังหวัดได้อาศัยอิทธิพลและประสบการณ์ของ Dentsu เพื่อช่วยในการจัดงาน

ขณะเดียวกันเมืองซัปโปโรที่กำลังจะขอเข้าร่วมเป็นผู้จัดการแข่งขันกีฬาฤดูหนาวปี 2030 ประสบปัญหายากขึ้น เนื่องจากกรณีอื้อฉาวโตเกียวโอลิมปิกทำให้ภาพลักษณ์ของญี่ปุ่นในฐานะเจ้าภาพการจัดงานระดับโลกเสียไป ดั่งนั่นการที่เมืองซัปโปโรจะเอาชนะเมืองคู่แข่งกับ ซอลท์เลคซิตี้ ของสหรัฐในการเป็นเจ้าภาพโอลิมปิกฤดูหนาว 2030 ก็เป็นเรื่องยากขึ้นเช่นกัน