เบื้องหลังเหตุการณ์

• เพลง 'พี่ชอบหนูที่สุดเลย' ของ PONCHET (พล เชษฐ์) กลายเป็นเพลงที่ได้รับความนิยมในหมู่คนฟังเพลงต่างชาติอย่างมากในช่วงไม่กี่สัปดาห์ที่ผ่านมา จนกระทั่งไม่นานมานี้มีการปล่อยเพลง 'พี่ชอบหนูที่สุดเลย' ในเวอร์ชั่นภาษาอังกฤษออกมาในชื่อว่า I Like You The Most ที่ร้องโดยนักร้องชาวฟิลิปปินส์ที่ชื่อ Shad ซึ่งเป็น 'ดาวติ๊กต็อก'  
• ปรากฏว่าเวอร์ชั่นภาษาอังกฤษของ Shad ได้รับความนิยมอย่างมาก อย่างไรก็ตาม มีผู้พบว่า Shad ละเมิดลิขสิทธิ์เพลงนี้โดยการนำเอาไปดัดแปลงและหารายได้ทาง Youtube โดยไม่ได้รับความยินยอมจากเจ้าของเพลงคนไทย ในเวลาต่อ Youtube ได้ลบเพลงดังกล่าวออกไป เนื่องจากเป็นการละเมิดทรัพย์สินทางปัญญา 
• แต่ Shad ก็ยังคงเผยแพร่การละเมิดลิขสิทธิ์ต่อไปในแพลตฟอร์มอื่นๆ เช่น Spotify ซึ่งทำรายได้ให้กับเขาบนความเสียหายของศิลปินคนไทย สร้างความไม่พอใจให้กับแฟนเพลงชาวไทยเป็นอย่างมาก จนออกมาเคลื่อนไหวให้แพลตฟอร์มต่างๆ ยุติการเผยแพร่การละเมิดทรัพย์สินทางปัญญาของชาวฟิลิปปินส์คนนี้  และช่วยกัยเผยแพร่ความจริงว่าต้นฉบับเพลงนี้แต่งโดยคนไทย

ไม่ใช่แค่ Shad แต่ยังมี Shaira ที่ลอกงานคนอื่น
ในเวลาเดียวกับที่ Shad ถูกกล่าวหาว่าละเมิดลิขสิทธิ์เพลงดังของไทย นักร้องชาวฟิลิปปินส์อีกคนก็เจอข้อหาเดียวกัน นั่นคือ  Shaira Moro นักร้องดังในท้องถิ่นของเกาะมินดาเนา ประเทศฟิลิปปินส์ ซึ่งเพิ่งจะมีเพลงดังระดับไวรัลที่่ชื่อ Selos ซึ่งทำให้เธอดังจากระดับภูมิภาค กลายเป็นไอดอลคนใหม่ของประเทศ

แต่เพลง Selos ถูกจับได้ว่าใช้ทำนองเพลง Trouble Is A Friend ที่ปล่อยออกมาเมื่อปี 2008 ของ Lenka นักร้องชาวออเสตรเลีย ซึ่งเพลงนี้เป็นเพลงดังในช่วงปลายทศวรรษที่ 2000 และทุกวันนี้ก็ยังมีคนฟังอยู่ตลอด ซึ่งเป็นเรื่องแปลว่าทำไมนักร้องฟิลิปปินส์ถึงกล้าละเมิดลิขสิทธิ์ 

ล่าสุด Lenka ได้ดำเนินคดีทางกฎหมายกับนักร้องชาวฟิลิปปินส์รายนี้แล้ว ซึ่งคล้ายกับกรณีของ PONCHET นักร้องไทยที่ทราบว่าเพลงของเขาถูกละเมิดลิขสิทธิ์โดยคนฟิลิปินส์และกำลังจะดำเนินคดีเช่นกัน 

ที่น่าแปลกอีกอย่างคือเพลงละเมิดลิขสิทธิ์ของ  Shaira Moro และ Shad ต่างก็ดังเพราถูกเผยแพร่และใช้ประกอบคลิปใน TikTok นั่นหมายความว่าแพลตฟอร์มนี้มีปัญหาในการควบคุมการละเลิดผลงานจากมันสมองของคนอื่นหรือไม่? 

กรณีของ Shaira Moro หลังจากถูกฟ้องโดย Lenka แล้ว เพลงที่มีปัญหาถูกถอดออกจากแพลตฟอร์มต่างๆ ในขณะที่ผู้แต่งเพลงให้กล่าวว่า นักร้องฟิลิปปินส์คนนี้ไม่คิดว่าเพลงจะกลายเป็นไวรัล แต่ก็มีแถลงกาณณ์ของผู้แต่งเพลงละเมิดลิขสิทธิ์ดังกล่าวว่า "Shaira กล่าวว่าเธอรู้สึกขอบคุณที่เธอได้รับงานแสดงมากมายหลังจากที่เพลงนี้ได้รับความนิยมมากขึ้น" จากการรายงานของ GMA News Online

ข้อความนี้มีก็ยังปัญหาเพราะ แม้ว่าเจ้าตัวจะบอกว่าไม่คิดจะดัง แต่กลับขอบคุณที่ได้รับงานเพิ่มขึ้นมากมายเพราะเพลงนี้ 

ทำไมฟิลิปปินส์ถึงมีปัญหานี้บ่อย?
นิตยสาร Esquire ฉบับฟิลิปปินส์ยังตั้งข้อสังเกตุว่า "ก่อนที่ศิลปินจะสามารถใช้หรือคัฟเวอร์เพลงใดๆ ได้ ต้องได้รับอนุญาตจากเจ้าของเพลง ไม่ว่าจะเป็นศิลปินหรือค่ายเพลงใดโดยเฉพาะ นี่ไม่ใช่ครั้งแรกที่ศิลปินชาวฟิลิปปินส์ได้รับความสนใจเกี่ยวกับการละเมิดลิขสิทธิ์ที่อาจเกิดขึ้น" 

นิตยสารฉบับนี้ยังให้ความรู้เรื่อง Fair use หรือการใช้ทรัพย์สินทางปัญญาของผู้อื่นโดยยุติธรรม ซึ่งจะต้องตระหนักว่าการทำแบบนี้จะไม่กระทบต่อการสร้างรายได้ของเจ้าของทรัพย์สินทางปัญญานั้นๆ 

Esquire ยังยกตัวอย่างเพลงของศิลปินชาวฟิลิปปินส์จำนวนมากที่ลอกเพลงของคนอื่น แม้แต่เพลงของศิลปินดังระดับโลก และพวกเขาสรุปว่า "การละเมิดลิขสิทธิ์ยังคงเป็นความท้าทายที่สำคัญในอุตสาหกรรมเพลงของฟิลิปปินส์ ประกอบกับการละเมิดลิขสิทธิ์เพลงที่เกิดขึ้นอย่างกว้างขวางในยุคดิจิทัล ในขณะที่เทคโนโลยีก้าวหน้า การจำหน่ายและการแบ่งปันเพลงที่มีลิขสิทธิ์โดยไม่ได้รับอนุญาตได้แพร่ระบาดมากขึ้นเรื่อยๆ ส่งผลให้ผู้แต่งเพลงและเจ้าของเพลงที่ทำงานหนักและเจ้าของเพลงไม่ได้รับรายได้ที่ถูกต้อง"

คนฟิลิปปินส์กลุ่มหนึ่งไม่ยอมรับความจริง
แต่จากกรณีที่ Lenka ถูกละเมิดลิขสิทธิ์ แทนที่คนฟิลิปปินส์จำนวนหนึ่งจะแสดงความเสียใจกับเรื่องที่เกิดขึ้น พวกเขากลับแห่กันไปโจมตีเจ้าของเพลงตัวจริงเสียอย่างนั้น

จากการรายงานของ Inquirer สื่อของฟิลิปปินส์ ระบุว่า Instagram ของ Lenka ถูกโจมตีโดยกลุ่มชาวฟิลิปปินส์ที่แสดงความเห็นในเชิงลบต่อเธอ เช่น บางคนบอกว่า Lenka ควรจะสำนึกในบุญคุณที่นักร้องฟิลิปปินส์ทำให้เพลงของเธอเป็นที่รู้จัก (ทั้งๆ ที่เพลงนี้ดังระดับโลก และยังคงแพร่หลายอยู่) 

อีกคนหนึ่งกล่าวหาว่า คนส่วนใหญ่ในฟิลิปปินส์จะไม่รู้จักเพลงของ Lenka ถ้าไม่ใช่เพราะ Shaira ที่ใช้ทำนองเพลงของเธอมาเผยแพร่ ในขณะเดียวกันก็ชี้ให้เห็นว่าเธอควร “ขอบคุณ” Shaira ด้วยซ้ำ

สิ่งที่เกิดขึ้นกับ Lenka อาจจะเกิดขึ้นกับ PONCHET ได้เหมือนกัน เพราะความเป็นคนชาตินิยมสุดโต่งของชาวฟิลิปปินส์ จนกระทั่งทำเรื่องที่คนฟิลิปปินส์เองบอกว่าเป็นเรื่องน่าละอาย เช่น ความเห็นหนึ่งบอกว่า “ในฐานะคนฟิลิปปินส์ ฉันรู้สึกละอายมากกับความคิดเห็นของชาวฟิลิปปินส์คนอื่นๆ ด้วยความรักและการสนับสนุน Lenka! ฉันภูมิใจที่จะบอกว่าฉันรู้จักเพลงของเธอก่อน Shaira”