'หมายจับปูติน' ศาลโลก (ICC) มีอำนาจแค่ไหน ? หลังตั้งข้อหาอาชญากรรมสงครามผู้นำรัสเซีย ฐานสั่งการลักพาตัวเด็กชาวยูเครน
ศาลอาณาระหว่างประเทศ หรือ ICC (International Criminal Court) ณ กรุงเฮก ประเทศเนเธอร์แลนด์ ออกหมายจับประธานาธิบดีรัสเซีย วลาดิเมียร์ ปูติน ในข้อหาก่ออาชญากรรมสงคราม จากข้อกล่าวหาว่า ผู้นำรัสเซียมีส่วนในการสั่งการลักพาเด็ก ๆ ชาวยูเครนระหว่างปฏิบัติการทางทหารของรัสเซีย
แถลงการณ์ของ ICC ที่เผยแพร่เมื่อวันศุกร์ว่า ปูตินคือผู้ถูกกล่าวหาว่ามีส่วนรับผิดชอบต่อการก่ออาชญากรรมสงคราม จากการนำตัวหรือโยกย้ายประชาชน (เด็ก ๆ) ออกจากพื้นที่ครอบครองในยูเครนไปยังรัสเซียอย่างผิดกฏหมาย นอกจากผู้นำรัสเซีย ICC ยังออกหมายจับ มาเรีย อเลกเซเยฟนา ลโววา-เบโลวา หัวหน้าด้านสิทธิเด็ก ประจำสำนักงานประธานาธิบดีสหพันธรัฐรัสเซีย ด้วยข้อหาเดียวกัน
ตลอดช่วง 1 ปีของความขัดแย้งระหว่างยูเครนรัสเซีย รัฐบาลยูเครนได้กล่าวหาว่ากองทัพรัสเซียกวาดต้อนเยาวชนชาวยูเครนในพื้นที่ฝั่งตะวันออกของประเทศซึ่งทหารรัสเซียมีปฏิบัติการ ไปรับเลี้ยงในรัสเซียอย่างผิดกฎหมายจำนวนหลายพันคน อย่างไรก็ตาม ศาลอาณาระหว่างประเทศ หรือ ICC มีอำนาจแค่ไหนในการตามล่าตัวผู้นำรัสเซียหลังออกหมายจับดังกล่าว
รัสเซียไม่ได้เป็นสมาชิก ICC
ด้าน พีออตร์ ฮอฟแมนสกี ประธานศาลอาญาระหว่างประเทศ กล่าวว่า แม้ทางผู้พิพากษาของ ICC ได้ออกหมายจับแล้ว แต่ก็ขึ้นอยู่กับประชาคมโลกที่จะบังคับใช้ เนื่องจากศาลโลกเป็นเพียงองค์ตุลาการระหว่างประเทศ ที่ไม่มีเจ้าหน้าที่บังคับใช้กฎหมายของตัวเองที่สามารถจับกุมผู้ที่ถูกออกหมายจับได้
"ไอซีซีทำหน้าที่ในส่วนของตัวเองภายใต้กฎหมายแล้ว นั่นคือการที่ผู้พิพากษาออกหมายจับ แต่การจับกุมนั้นขึ้นอยู่กับความร่วมมือของประชาคมโลก" ประธาน ICC กล่าว อย่างไรก็ตาม โอกาสในการดำเนินคดีต่อพลเมืองรัสเซียนั้นทำได้ยาก เนื่องจากรัสเซียเป็นชาติที่ไม่ได้ยอมรับอำนาจทางกฎหมายของศาลอาญาระหว่างประเทศ (Signatory that subsequently withdrew its signature) ทั้งนี้ แม้ยูเครนจะไม่ได้เป็นสมาชิกของ ICC เช่นเดียวกับรัสเซีย แต่รัฐบาลกรุงเคียฟยอมรับอำนาจทางกฎหมายของ ICC เหนือดินแดนยูเครน และยอมให้อัยการของ ICC คาริม คาน เดินทางตรวจเยี่ยมพื้นที่เกิดเหตุมาแล้ว 4 ครั้งนับตั้งแต่เริ่มการสืบสวนกรณีนี้เมื่อปีที่แล้ว
ด้านนางมาเรีย มาเรีย ซาคาโรวา โฆษกกระทรวงการต่างประเทศรัสเซีย แถลงในวันศุกร์ว่า "คำตัดสินของศาลอาญาระหว่างประเทศ ไม่มีความหมายต่อประเทศของเรา แม้แต่ในมุมมองทางกฎหมาย" ตรงข้ามกับโฆษกกระทรวงต่างประเทศยูเครนที่กล่าวว่า "กงล้อแห่งความยุติธรรมกำลังหมุนไป ... อาชญากรระหว่างประเทศจะต้องถูกลงโทษจากการลักพาตัวเด็ก ๆ และข้อหาด้านอาชญากรรมอื่น ๆ "
แม้ว่ารัสเซียจะไม่ได้เป็นสมาชิก ICC แต่ในมุมมองของ บัลคีส จาร์ราห์ แห่งองค์กรสิทธิมนุษยชน ฮิวแมน ไรท์ วอทช์ กล่าวว่า "ICC ได้ทำให้ปูตินกลายเป็นผู้ต้องหาที่ทางการต้องการตัว และเป็นก้าวแรกไปสู่ความพยายามยุติสงครามในยูเครน หมายจับจาก ICC คือการส่งสัญญาณที่ชัดเจนว่า การออกคำสั่งให้กระทำการใด ๆ ที่เข้าข่ายก่ออาชญากรรมต่อประชาชน อาจทำให้ผู้ออกคำสั่งนั้นถูกคุมขังได้"
