สวีเดน-ตุรกีในเวทีประชุม NATO ผู้นำโลกยังเห็นต่างรับยูเครนเข้าเป็นสมาชิก ขณะที่ตุรกียอมเปิดทางรับสวีเดนเข้าเป็นสมาชิก

ช่วงระหว่าง 11-12 กรกฎาคมนี้ บรรดาผู้นำชาติสมาชิกองค์การสนธิสัญญาแอตแลนติกเหนือ หรือ นาโต (NATO)  จะมีการประชุมหารือที่กรุงวิลนีอุส ประเทศลิทัวเนีย ในการประชุมครั้งนี้มีสองประเด็นสำคัญที่บรรดาผู้นำชาติสมาชิกนาโตทั้ง 31 ประเทศต้องหารือคือ เรื่องแนวทางรับยูเครนเข้าเป็นสมาชิก และเรื่องการรับรองสวีเดนซึ่งเป็นขั้นตอนสุดท้ายในการเข้าเป็นสมาชิกนาโต

สำหรับประเด็นการรับรองสวีเดน ที่ผ่านมาสวีเดนสมัครเข้าเป็นสมาชิกนาโตพร้อมกับฟินแลนด์ โดยก่อนหน้านี้ฟินแลนด์เพิ่งได้รับการรับรองเข้าเป็นสมาชิกนาโตอย่างเป็นทางการเมื่อปีที่แล้ว นับเป็นความคืบหน้าครั้งสำคัญของนาโตในฐานะที่ฟินแลนด์มีพรมแดนติดกับรัสเซียยาวเกือบนับพันกิโลเมตร

ขณะที่สวีเดนซึ่งสมัครเข้าเป็นสมาชิกพร้อมกับฟินแลนด์ ยังไม่ได้เข้าเป็นสมาชิกนาโตอย่างเป็นทางการ เนื่องจากมีสองชาติที่ยังไม่ให้การรับรองคือตุรกีและฮังการี เนื่องจากมีประเด็นขัดแย้งบางประการกับสวีเดน โดยเฉพาะกรณีเรื่องที่ตุรกีมองว่ารัฐบาลสวีเดนมีส่วนในการให้การสนับสนุนลี้ภัยต่อกลุ่มแบ่งแยกดินแดนที่ต่อต้านรัฐบาล

อย่างไรก็ตามท้ายที่สุด ความพยายามของสวีเดนในการเข้าเป็นสมาชิกนาโตก็ดูเหมือนจะมีความคืบหน้า หลังจากที่ประธานาธิบดีเรเจป ไตยิป เออร์โดอัน ผู้นำตุรกี ซึ่งแสดงจุดยืนคัดค้านมาโดยตลอด ยอมยื่นเรื่องต่อรัฐสภาของประเทศตัวเองเพื่อให้สภาตุรกีเดินทางรับรองการเข้าเป็นสมาชิกนาโต 

ความพยายามของสวีเดนในการเข้าเป็นสมาชิกใหม่ขององค์การสนธิสัญญาแอตแลนติกเหนือหรือนาโตขณะนี้ดูเหมือนจะประสบความสำเร็จตามที่คาดหวังแล้ว หลังจากผู้นำตุรกี ซึ่งแสดงจุดยืนคัดค้านมาโดยตลอด ยอมที่จะยื่นเรื่องต่อรัฐสภาของประเทศตัวเองเพื่อรับรองการเข้าเป็นสมาชิกนาโตของสวีเดน

การกลับลำของตุรกีมีขึ้น หลังการเจรจานอกรอบระหว่างนายกรัฐมนตรีสวีเดนกับผู้นำตุรกี เมื่อ 10 กรกฎาคม หรือหนึ่งวันก่อนการประชุมผู้นำจะเริ่มต้นขึ้น ส่งผลให้หลายฝ่ายคาดว่า ความไม่ลงรอยกันระหว่างสวีเดนกับตุรกีในวงหารือนาโตจะคลี่คลายมากขึ้น ขณะที่หลายฝ่ายก็คาดการณ์ว่า ฮังการี จะมีท่าทีโอนอ่อนผ่อนตามท่าทีของตุรกี เพื่อผลักดันให้นาโตรับรองสวีเดนในที่สุด

มหาอำนาจ 'เบรก' ยูเครน

ส่วนเรื่องการรับยูเครนเข้านาโต ซึ่งบรรดาชาติสมาชิกนาโตยังเสียงแตกโดยสมาชิกนาโต้ในยุโรปตะวันออก พยายามผลักดันให้สมาชิกยอมรับนาโตเข้ายูเครน ทั้งอาจแก้ไขบทบัญญัติบางประการเพื่อ "ฟาสต์แทร็ก" ให้ยูเครนเข้านาโตได้โดยเร็ว ทว่าท่าทีของสมาชิกในยุโรปตะวันออก สวนทางกับท่าทีของสมาชิกแถบยุโรปตะวันตกซึ่งเป็นบรรดาชาติมหาอำนาจทั้งสิ้น

ประเทศที่มีอิทธิพลสูงในนาโตอย่าง สหรัฐอเมริกา สหราชอาณาจักร เยอรมนี ยังมีคงท่าทีคัดค้าน เนื่องจากมองว่าหากยูเครนเข้าเป็นสมาชิกในขณะที่สงครามยังไม่ยุติ อาจนำไปสู่ความขัดแย้งโดยตรงกับรัสเซีย เสี่ยงต่อการจุดชนวนให้ความขัดแย้งลุกลามบานปลาย เนื่องจากบทบัญญัติสำคัญของนาโตคือ หากชาติสมาชิกใดถูกโจมตี จะเท่ากับเป็นการโจมตีต่อชาติสมาชิกทั้งหมด 

 โจ ไบเดน ประธานาธิบดีสหรัฐฯ ระบุว่า  ยูเครนยังไม่พร้อมที่จะเป็นสมาชิกองค์การสนธิสัญญาแอตแลนติกเหนือ (North Atlantic Treaty) หรือ นาโต ต้องให้สงครามระหว่าง รัสเซีย-ยูเครน จบลงก่อน ชาติสมาชิกจึงจะสามารถพิจารณารับยูเครนเข้าเป็นสมาชิกได้ ไบเดนยังกล่าวอีกว่า ยูเครนอาจต้องใช้เวลาเพื่อที่จะผ่านคุณสมบัติทั้งหมด ตั้งแต่การเป็นประชาธิปไตย ไปจนถึงประเด็นอื่น ๆ อย่างไรก็ตามสหรัฐฯ จะจัดหาอาวุธยุทโธปกรณ์ และสิ่งที่ยูเครนต้องการอย่างเต็มกำลัง เพื่อสู้รบกับรัสเซีย

ด้านนาย ยานส์ สโตลเตนเบิร์ก เลขาธิการนาโต กล่าวว่า ทางนาโตมีแผนเสนอแพ็กเกจพิเศษที่ช่วยให้ยูเครเข้าเป็นสมาชิกได้ ซึ่งรวมถึงการยกเลิกข้อกำหนดในแผนปฏิบัติการสำหรับการเข้าเป็นสมาชิก หรือ Membership Action Plan (MAP) ซึ่งร่วมถึงการยกเลิกระเบียบบางประการด้านการเมือง เศรษฐกิจ และการทหาร ที่ก่อนหน้านั้นกำหนดให้ชาติสมัครเข้านาโตต้องปฏิบัติให้สอดคล้องกับข้อบังคับดังกล่าว

อย่างไรก็ตาม สโตลเตนเบิร์ก กล่าวว่ายังไม่มีการตัดสินใจขั้นสุดท้าย ซึ่งเรื่องดังกล่าวอาจมีข้อสรุปที่ชัดเจนภายในการประชุมนาโตที่กำลังจะมีขึ้นนี้