รู้จักยา 'โดเนนแมบ' ตัวพลิกเกมโรคสมองเสื่อม หลังวิจัยพบประสิทธิภาพชะลอโรคอัลไซเมอร์มากถึง 1 ใน 3 แต่ยังต้องระวังผลข้างเคียงสมองบวม

บริษัท อิลี ลิลลี่  (Eli Lilly) ผู้ผลิตยาสัญชาติสหรัฐ ได้ออกมาเปิดเผยผลการทดสอบยา  "โดเนนแมบ"  (Donanemab)  หลังทำการทดลองทางคลินิกจนพบว่า ยาให้ประสิทธิภาพชะลอการเกิดของโรคสมองเสื่อมในผู้ป่วยโรคอัลไซเมอร์ได้สูงถึง 60%  เพิ่มความหวังว่ายาอาจหยุดรูปแบบที่พบบ่อยที่สุดของภาวะสมองเสื่อมในสักวันหนึ่ง 

สำหรับยา Donanemab เป็นแอนติบอดีบำบัดจาก Eli Lilly บริษัทเภสัชกรรมยักษ์ใหญ่ของสหรัฐฯ มีประสิทธิภาพในการกำหนดเป้าหมายกลุ่มโปรตีนที่ผิดปกติที่เรียกว่าเบต้าอะไมลอยด์ที่สามารถสร้างขึ้นในสมอง ซึ่งนี้ถือเป็นหนึ่งปัจจัยที่เพิ่มให้โรคอัลไซเมอร์ในผู้ป่วยมีมากขึ้นยาทำงานโดยจับกับอะไมลอยด์ที่ผิดปกติและกำจัดออกจากสมอง

ตัวยาออกฤทธิ์เร็วและสามารถล้างคราบอะไมลอยด์ออกจากสมองได้เกือบ 90% ตามข้อมูลจากการทดลองทางคลินิกที่เผยแพร่เมื่อวันจันทร์ การกำจัดโปรตีนที่เป็นพิษออกเร็วพอดูเหมือนจะลดความเสียหายที่เกิดกับสมองและชะลออัตราการเกิดอัลไซเมอร์ได้อย่างมีประสิทธิภาพ

Donanemab ไม่ใช่ยาสำหรับรักษาโรคอัลไซเมอร์ ผู้ป่วยที่ใช้ยาไม่ได้มีอาการดีขึ้น แต่การให้ยาดังกล่าวคือการทำให้การแสดงอาการของโรคอัลไซเมอร์ชะลอลง นับว่าเป็นยาที่จะสามารถเปลี่ยนแปลงวิถีของโรคได้ถือเป็นชัยชนะครั้งสำคัญ ซึ่งโดยเฉลี่ยแล้ว ยาอัลไซเมอร์ตามทั่วไปมีประสิทธิภาพชะลอการลุกลามของโรคได้ 20-30% ซึ่งคิดเป็นประมาณ 4-7 เดือนตลอดระยะเวลาการทดลอง 18 เดือน

สำหรับยา Donanemab เป็นยาฉีดเข้าเส้นเลือดดำทุกๆ 4 สัปดาห์ โดยผู้ป่วยจำเป็นต้องได้รับการสแกนสมองเป็นประจำเพื่อติดตามผลข้างเคียงที่อาจเกิดขึ้น ซึ่งรวมภาวะสมองบวมที่อาจเกิดขึ้นได้หลังการรับยา โดยจากผลการทดลองพบว่ามีผลข้างเคียงในผู้ป่วยราว 40% จำนวนนี้มีอาการเลือดออกในสมอง 31% ด้วย โดยในการทดลองยาตัวนี้ มีผู้ป่วยที่เสียชีวิตในระหว่างการทดลองที่ 3 คน

อย่างไรก็ตาม สำหรับผู้ป่วยที่มีอาการหนัก ยาจะมีประสิทธิภาพลดลง  เนื่องจากผู้ป่วยในกลุ่มนี้ มีระดับของโปรตีนที่ก่อให้เกิดโรคอัลไซเมอร์มากเกินไป