ประชาขนเดือดร้อนจากภาวะเศรษฐกิจที่ย่ำแย่ ในขณะที่ประเทศเปิดโอกาสให้ต่างชาติเข้ามาทำธุรกิจมากขึ้น ทำให้คนลาวบ่นกันหนัก "สภาพบ้านเมืองกลายเป็นแบบนี้ไปแล้ว"

คนลาวกำลังวิจารณ์คำสั่งของหน่วยงานรัฐในแขวงบ่อแก้ว คือ สำนักงานส่งเสริมและคุ้มครองเขตเศรษฐกิจพิเศษ คณะคุ้มครองเขตเศรษฐกิจพิเศษ ซึ่งดูแลเขตเศรษฐกิจพิเศษสามเหลี่ยมทองคำ มีประกาศห้ามนำของจุกจิก อาหาร และเครื่องดื่มต่างๆ เข้ามาส่งหรือขายในพื้นที่เขตเศรษฐกิจพิเศษ เพราะมีผลกระทบต่อผู้ประกอบการดำเนินธุรกิจภายในเขตเศรษฐกิจพิเศษสามเหลี่ยมทองคำ 

ทั้งนี้ เขตเศรษฐกิจพิเศษสามเหลี่ยมทองคำ (GTSEZ) ตั้งอยู่ริมแม่น้ำโขงในเขตต้นผึ้ง แขวงบ่อแก้ว ประเทศลาว เขตนี้มีพื้นที่ประมาณ 3,000 เฮกตาร์และถูกสร้างขึ้นในปี 2550 โดยรัฐบาลลาวร่วมกับ Kings Romans Group ซึ่งเป็นบริษัทจดทะเบียนในฮ่องกงของชาวจีน ด้วยความหวังที่จะสร้างการพัฒนาทางเศรษฐกิจ

หัวใจหลักของเขตเศรษฐกิจนี้คือคาสิโน Kings Romans ซึ่งดึงดูดนักท่องเที่ยวจากจีนเป็นส่วนใหญ่ และโรงแรมอีกหลายแห่ง เป็นส่วนหนึ่งของแนวโน้มการเติบโตของคาสิโนที่เกิดขึ้นในภูมิภาคลุ่มน้ำโขงหลังจากการแทนที่การฟอกเงินจากมาเก๊า ที่ถูกทางการจีนกวาดล้างในระยะหลัง

ถูกกล่าวหาเป็นดินแดนแห่งจีนสีเทา
นับตั้งแต่ก่อตั้ง เมืองนี้ได้รับชื่อเสียงว่าเป็นเมืองจีนที่เต็มไปด้วยกิจกรรมผิดกฎหมาย เช่น ยาเสพติด การค้ามนุษย์และสัตว์ แม้ว่าเจ้าของ Kings Romans จะปฏิเสธข้อกล่าวหา ในขณะที่ทางการลาวก็ดำเนินการทางกฎหมายในพื้นที่นี้บ้างหลังจากมีรายงานข่าวเปิดเผยเรื่องไม่ชอบมาพากลในเขตนี้ 

แต่เขตเศรษฐกิจพิเศษสามเหลี่ยมทองคำถูกระบุว่าเป็น "อาณานิคมของจีนโดยพฤตินัย" จากการรายงานของสื่อต่างประเทศ เนื่องจากสกุลเงินเดียวที่ยอมรับคือหยวนจีนและบาทไทย ร้านค้าในโซนนี้มีสินค้าจีนเป็นส่วนใหญ่ และมีอาหารจีนให้บริการในร้านอาหารและร้านอาหารส่วนใหญ่ 

ในเดือนมกราคม 2018 กระทรวงการคลังสหรัฐประกาศคว่ำบาตรองค์กรอาชญากรข้ามชาติของ จ้าวเหว่ย ชาวจีนที่เป็นเจ้าของสัมปทานเขตเศรษฐกิจพิเศษแห่งนี้ โดยระบุชื่อบริษัทจดทะเบียนในฮ่องกง 2 แห่งภายใต้ Kings Romans Group เป็นแนวหน้าขององค์กร และระบุเจ้าของกลุ่ม คือ จ้าวเหว่ย พร้อมด้วยภรรยาของเขาเป็นผู้นำองค์กร กระทรวงการคลังสหรัฐกล่าวว่า "เครือข่ายอาชญากรรมจ้าวเหว่ยมีส่วนร่วมในกิจกรรมผิดกฎหมายอันน่าสยดสยอง รวมถึงการค้ามนุษย์และการค้าประเวณีเด็ก การค้ายาเสพติดและการลักลอบค้าสัตว์ป่า"

ต่อมา จ้าวเหว่ย จัดการแถลงข่าว โดยปฏิเสธข้อกล่าวหาว่ามีกิจกรรมที่ผิดกฎหมายเกิดขึ้นในเขตดังกล่าว โดยกล่าวว่าการลงโทษต่อบริษัทของเขานั้นไม่มีมูลความจริง เขาเสริมว่าการลงทุนและการพัฒนาของ Kings Romans Group ปฏิบัติตามกฎหมายและข้อตกลงที่ลงนามอย่างเคร่งครัด เขากล่าวว่า "ไม่มีเหตุผลหรือแรงจูงใจให้เราดำเนินธุรกิจที่ผิดกฎหมาย ตรงกันข้าม เราได้ร่วมมือกับรัฐบาลลาวเพื่อป้องกันและต่อต้านการกระทำที่ผิดกฎหมายอย่างเคร่งครัด" 

เขตเศรษฐกิจที่เลวร้ายที่สุด
เมื่อปี 2022 บริษัท Adrianople Group ซึ่งเป็นที่ปรึกษาด้านข่าวกรองขององค์กรที่มุ่งเน้นไปที่เขตเศรษฐกิจพิเศษและเมืองที่มีการวางแผนหลัก จัดทำรายงานกาะติดเขตเศรษฐกิจพิเศษสามเหลี่ยมทองคำ โดยระบุว่านี่คือ "เขตเศรษฐกิจพิเศษที่เลวร้ายที่สุดในโลก" (The world’s worst special economic zone) พร้อมไล่เรียงเหตุการณ์การจับกุมการค้ามนุษย์ นี่คือศูนย์กลางการค้าสัตว์ป่าที่เพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว ไปจนถึงการจับยาเสพติดครั้งใหญ่ที่สุดในเอเชียซึ่งเกิดขึ้นที่นี่ ทั้งหมดเกิดขึ้นในปี 2022 นี่เอง

รายงานของ Adrianople Group ตั้งคำถามว่า "เหตุใดจึงปิดเขตเศรษฐกิจพิเศษสามเหลี่ยมทองคำไม่ได้?" พวกเขาให้คำตอบว่า "ทางการลาวไม่เต็มใจที่จะปิดเขตดังกล่าว ส่วนหนึ่งเป็นเพราะแรงกดดันจากจีน แต่ก็เป็นเพราะพื้นที่อื่นๆ (ของประเทศลาว) ที่อยู่นอกเขตก็วุ่นวายเช่นกัน เจ้าหน้าที่ท้องถิ่นถูกกันไม่ให้เข้าไปและผู้ตรวจสอบระหว่างประเทศมักถูกปฏิเสธ"

รัฐบาลลาวยังทำตรงกันข้าม คือขยายเขตเศรษฐกิจพิเศษแห่งนี้ให้ใหญ่ขึ้นเพื่อดึงดูดคนจีนเข้ามา ทำให้มีการเวนคืนที่ดินของประชาชนที่อยู่ใกล้เคียง 

ความไม่พอใจของคนลาวรุนแรงขึ้น
ด้วยความที่เขตเศรษฐกิจพิเศษนี้มีสถานะดังกล่าว ทำให้นี่เป็นเป้าวิจารณ์ของของลาวเสมอมา และยิ่งหนักเมื่อทางการที่ดูแลเขตเศรษฐกิจพิเศษสามเหลี่ยมทองคำมีคำสั่งเมื่อต้นเดือนสิงหาคม 2023 ห้ามขายอาหารและเครื่องดื่ม ทำให้คนลาวเกิดความรู้สึกว่านี่เป็นการกีดกันคนลาวที่เป็นเจ้าของประเทศ และวิพากษ์วิจารณ์อย่างหนัก

เช่น ในเพจเฟซบุ๊คของ "ປະກາດ Pakaad" ที่รายงานข่าวนี้ มีผู้แสดงความเห็นว่า "สภาพบ้านเมืองในเวลานี้หนอ" อีกความเห็นบอกว่า "ประเทศจีนแล้ว" ความเห็นนี้มีคนเข้ากดไลค์จำนวนมากและมีการถกเถียงกันมาก เช่น คนหนึ่งบอกว่า "ก็เขาเสียภาษีเนาะ จุดเปิดอยู่ในคาสิโนก็ไม่ได้ขาย เสียภาษี ค่าเช่าก็แพง" แต่เจ้าของความเห็นตอบโต้ว่า "เป็นเพราะรัฐบาลขายชาติแล้วกลายเป็นแบบนี้"

บางความเห็นในเพจ "ລາວໂພສ Laopost"บอกว่านี่คือ "อำนาจเงินหยวนจีน" และอีกคนบอกว่าคล้ายๆ กันว่า "เขตมหาอำนาจของจีนโดยตรง คนลาวไม่มีสิทธิ์อะไร"

แต่บางความเห็นอธิบายอย่างละเอียดว่า "ถูกแล้วๆ เป็นธรรมดา ควรทำในประเทศนี้ ถ้าจะไปเที่ยว ไม่ควรนำเครื่องดื่ม อาหาร ติดตัวไป เพราะมักมีขาย ถ้าจะไปเที่ยว ไม่ควรนำอาหารไปด้วย และเครื่องดื่มกับพวกเราคนจากเมืองหลวงมาเที่ยววังเวียงก็ขาดแคลนห้ามนำอาหารและเครื่องดื่มเข้ามาในวังเวียงเพราะกลัวจะกระทบกระเทือนนักธุรกิจในเมืองนี้ควรทำเช่น นี่ถ้าไปต่างเมือง ต่างจังหวัด ห้ามเอาอาหารและเครื่องดื่มเข้าไปนะครับ เพราะในเมืองมักจะมีขายอยู่แล้ว" 

เช่นเดียวกับความเห็นนี้ที่บอกว่า "ปกติมาสัมปทานก็มีสิทธิ์ห้ามคนอื่นขายแข่งด้วย ไม่งั้นใครจะกล้าลงทุนหลักร้อยล้าน"

รายงานพิเศษเจาะลึกโดยทีมข่าว The Better 

Photo : Bokeo Informations