นี่หรืออเมริกาที่เคยยิ่งใหญ่ ตายทั้งเป็นเพราะ'ยาซอมบี้' สิ่งเสพติดที่รัฐบาลต้องกลัวที่สุด

ในเวลานี้ท้องถนนของสหรัฐอเมริกามี "ซอมบี้" เดินโซซัดโซเซไปทั่ว บางคนยืนแน่นิ่งไร้วิญญาณ และบางคนก้มหน้ามองดินเหมือนตายทั้งเป็น เหตุการณ์เหล่านี้ถูกบันทึกไว้ในคลิปมากมายในยูทูบ เช่นคลิปนี้ และ คลิปนี้ รวมถึง คลิปนี้ ซึ่งนี่เป็นเพียงส่วนน้อยเท่านั้น 

สถานการณ์มันเลวร้าย จนในเดือนเมษายน พ.ศ. 2566 รัฐบาลประธานาธิบดี โจ ไบเดน ได้ประกาศให้เฟนทานิลที่เจือด้วยไซลาซีน (xylazine-laced fentanyl) เป็นภัยคุกคามด้านยาเสพติดที่เกิดขึ้นใหม่อย่างเป็นทางการต่อประเทศ ซึ่งเป็นครั้งแรกที่มีการประกาศให้มันเป็นภัยคุกคามของชาติ 

ราหุล คุปตะ (Rahul Gupta) ผู้อำนวยการสำนักงานนโยบายควบคุมยาเสพติดแห่งชาติ (ONDCP) สหรัฐ กล่าวว่าเขารู้สึกหนักใจหลังจากรับทราบถึงผลกระทบร้ายแรงของการใช้ยาผสมเฟนทานิลกับไซลาซีน "ซึ่งกำลังขยายวงกวางในหมู่เยาวชนทั่วประเทศ"

และจากคำพูดของ คุปตะ เขามองว่า ไซลาซีน (Xylazine) เป็นภัยคุกคามด้านยาเสพติดที่ร้ายแรงที่สุดที่สหรัฐอเมริกาเคยเผชิญมา 

ไซลาซีน คืออะไร? ก่อนที่จะอธิบายให้ละเอียด ถ้าเรารู้จักอีกชื่อของมัน เราจะเข้าใจสิ่งที่สหรัฐอเมริกากำลังเผชิญอยู่ในทันที เพราะอีกชื่อหนึ่งของมันคือ "ยาซอมบี้" (Zombie drug) หรือ ยาที่ทำให้คนกลายเป็นซอมบี้ (Zombifying drug)

ทำไมมันถึงทำให้คนกลายเป็นซอมบี้ และทำไมรัฐบาลสหรัฐถึงกลัวมันหนักหนา? ต่อไปนี้เป็น 5 ข้อที่ต้องรู้เกี่ยวกับยาที่ทำให้คนกลายเป็นผีดิบ

1. ก่อนอื่น ยาเรียกว่าเป็น Zombie drug ไม่ได้มีแค่ไซลาซีน แต่ยังมียาดีโซมอร์ฟีน (Desomorphine) เป็นสารสังเคราะห์โอปิออยด์ (opioid) ซึ่งเป็นสาร ยาตัวนี้ในวงกาารค้ายาเรียกว่า ครอคอดิล (krokodil) และถูกเรียกว่ายาผีดิบเหมือนกัน เพราะมันทำให้ผู้เสพมีอาการไร้สติ เวลาจะยืนหรือเดินเหมือนไร้วิญญาณ ยาเสพติดอีกตัวที่ได้ฉายานี้ แอลฟา-ไพโรลิดิโนเพนติโอฟีโนน (alpha-Pyrrolidinopentiophenone) ซึ่งเป็นสารกระตุ้นสังเคราะห์ที่รู้จักกันในวงการค้ายาว่า แฟรกกา (flakka)  

2. แต่ยาผีดิบที่สหรัฐกังวลเป็นพิเศษ คือ ไซลาซีน ปกติแล้วมันคือยาวางยาสลบที่ใช้กับสัตว์ เช่น ม้าหรือวัว แต่มีมนุษย์หัวหมอนำมามันมาผสมกับเฟนทานิล ซึ่งเป็นยาบรรเทาปวดในกลุ่มโอปิออยด์ (โอปิออยด์มีฤทธิ์เหมือนมอร์ฟีนหรือเฮโรอีน ถ้าใช้ถูกทางมันสามารถบรรเทาความเจ็บปวดได้ แต่ใช้ผิดๆ มันคือยาเสพติดที่ร้ายแรงมาก) ในสหรัฐ ทั้ง ไซลาซีนและเฟนตานิลต่างก็เป็นยารักษาโรคที่ได้รับการรับรองจากองค์การอาหารและยา ดังนั้น มันจึงหาซื้อได้ไม่ผิดกฎหมาย แต่เมื่อนำมาผสมกันมันจะกลายเป็นยาเสพติดที่ฤทธิ์ร้ายแรงในทันที 

3. ไซลาซีนผสมเฟนตานิล หรือ "ยาซอมบี้" เริ่มแพร่หลายในสหรัฐมาตั้งแต่ทศวรรษที่ 2000 และตั้งแต่ปี 2010 ถึง 2019 สัดส่วนของการใช้ไซลาซีนในเฮโรอีนและ/หรือเฟนทานิลที่ทำให้เกิดการเสียชีวิตในฟิลาเดลเฟียเพิ่มขึ้นจาก 3% เป็น 28% ซึ่งฟิลาเดลเฟีย โดยเฉพาะในแถบถนนเคนซิงตัน กลายเป็นแหล่งเสื่อมโทรมอย่างหนัก เต็มไปด้วยคนไร้บ้านที่วันๆ ไม่รู้จะทำอะไรได้แต่เสพยาเสพติด หากเดินไปตามท้องถนนของบางย่านในฟิลาเดลเฟียก็จะพบผู้คนในลักษณะยืนไร้วิญญาณ ก้มตัวลงเหมือนหมดสติกลางอากาศ คนเหล่านี้คือเหยื่อยาเสพติด และมักจะเป็นยาซอมบี้ เพราะหาซื้อง่ายและมีราคาถูก

4. การระบาดของยาซอมบี้เลวร้ายลงเรื่อยๆ แม้ว่ารัฐบาลสหรัฐจะประกาศว่ามันคือภัยคุกคาม แต่ดูเหมือนว่าจะไม่มีการแก้ปัญหาที่ถูกจุด จนกระทั่ง ในเดือนกรกฎาคม ทำเนียบขาวได้ประกาศแผนเบื้องต้นเพื่อจัดการกับภัยคุกคามที่เพิ่มขึ้นของยาซอมบี้เพราะมันทำให้เกิดกระแสการเสียชีวิตจากการใช้ยาเกินขนาดทั่วสหรัฐ แต่จากการรายงานของ Forbes ระดับความรุนแรงของการระบาดนั้น แม้แต่ทำเนียบขาวก็ยังยอมรับยังรู้ไม่ชัดเจนทั้งหมด คราวๆ ก็คือข้อมูลของรัฐบาลกลางชี้ว่าจำนวนผู้เสียชีวิตจากการใช้ยาเฟนทานิลผสมไซลาซีนเกินขนาดเพิ่มขึ้น 276% ระหว่างเดือนมกราคม 2019 ถึงมิถุนายน 2022 แต่มีการตรวจสุ่มผู้เสพยา และเชื่อว่ามันน่าจะเลวร้ายกว่าที่คาด

5. ความยากของการสกัดกันการระบาดของยาซอมบี้ อยู่ที่ส่วนผสมของมันคือยาถูกกฎหมายที่ใช้ทั่วไปในหมู่แพทย์รักษามนุษย์และสัตวแพทย์ ภาพที่จะเห็นตามท้องถนนของสหรัฐในเวลานี้ คือคนไร้บ้านเพิ่มขึ้นเพราะปัญหาเศรษฐกิจ และคนไร้บ้านเหล่านี้หลายๆ คนหันมาใช้ยาเสพติดสังเคราะห์เอง เพราะราคาถูกและหาง่าย ผลก็คือ เราจะเห็น "ซอมบี้" มากมายบนถนนของอเมริกา ในขณะที่รัฐบาลสหรัฐก็ไม่สามารถแก้ปัญหาได้อย่างเต็มที่ แนวโน้มของมันน่าจะเลวร้ายลงไปอีก เพราะถึงจะไม่มียาซอมบี้ แต่เอาแค่การใช้การใช้ยาเฟนทานิลเกินขนาด (เพื่อกล่อมประสาทและหนีจากโลกอันเจ็บปวด) ก็กลายเป็นสาเหตุการเสียชีวิตอันดับต้น ๆ ของเยาวชนอเมริกันตั้งแต่ปี 2019 

จนถึงเวลานี้ ปรากฏการณ์โอปิออยด์ในสหรัฐก็ยังเป็นการระบาดของ "ยาเสพติดไม่ผิดกฎหมาย" ที่เลวร้ายที่สุดในโลก และทำให้สังคมอเมริกันเสื่อมโทรมลงอย่างไม่น่าเชื่อ

Photo - KENSINGTON DAILY