ใครเป็นคนลงมือ? ถล่มโรงพยาบาลในกาซาอาจคร่าชีวิตกว่า 500 คน ในระหว่างสงครามย่อมต้องมีการสูญเสียของชีวิตพลเรือน แต่นี่อาจเป็นความสูญเสียที่เลวร้ายที่สุด 

ในวันที่ 17 ตุลาคม พ.ศ. 2566 (ประมาณช่วงเข้าวันใหม่ของวันที่ 18 ตุลาคม ตามเวลาประเทศไทย) ระหว่างสงครามอิสราเอล–ฮามาส กำลังดุเดือด ก็เกิดเหตุระเบิดขึ้นที่ลานของโรงพยาบาลอัล-อาห์ลี อาหรับ ซึ่งชาวปาเลสไตน์ผู้พลัดถิ่นหลายพันคนกำลังหาที่พักพิง จำนวนผู้เสียชีวิตที่อ้างว่าเกิดจากระยะการระเบิดตั้งแต่ 200 ถึงมากกว่า 500 คน  การระเบิดครั้งนี้ถือเป็นการสูญเสียชีวิตครั้งใหญ่ที่สุดในเหตุการณ์เดียวในฉนวนกาซา  

โรงพยาบาลนี้สำคัญอย่างไร?
โรงพยาบาลเปิดดำเนินการมาตั้งแต่ปี พ.ศ. 2425 ก่อตั้งโดย Church Mission Society ของคริสตจักรแห่งอังกฤษ ดำเนินการโดยสังฆมณฑลแองกลิกัน (คริสตจักรแห่งอังกฤษ) แห่งเยรูซาเลม ซึ่งรายงานว่ามีเตียงประมาณ 80 เตียง และเป็นโรงพยาบาลคริสเตียนแห่งเดียวในฉนวนกาซา นอกจากนี้ ยังดำนเนินการโดยคริสตจักรแห่งอังกฤษ ซึ่งถือเป็นหน่วยงานของต่างชาติ

นับตั้งแต่การอพยพออกจากฉนวนกาซาตอนเหนือเริ่มต้นขึ้น หลังจากที่อิสราเอลเตือนให้ชาวปาเลสไตน์ออกไปจากพื้นที่ดังกล่าว เพื่อทำการตอบโต้การโจมตีของกลุ่มฮามาส โรงพยาบาลอาหรับอัล-อาห์ลี ได้รับผู้พลัดถิ่นหลายร้อยคนเพื่อตอบสนองต่อวิกฤตด้านมนุษยธรรมที่เพิ่มมากขึ้นในฉนวนกาซา 

โรงพยาบาลก็ไม่เว้น
ก่อนหน้านี้ โรงพยาบาลได้รับความเสียหายจากการยิงจรวดของอิสราเอลเมื่อสายวันที่ 14 ตุลาคม ทำให้มีเจ้าหน้าที่ได้รับบาดเจ็บ 4 คน ตามคำแถลงของจัสติน เวลบี อาร์ชบิชอปแห่งแคนเทอร์เบอรี ซึ่งเป็นผู้นำคนสำคัญของนิกายคริสตจักรแห่งอังกฤษ และถือเป็นผู้บริหารคนหนึ่งของโรงพยาบาลแห่งนี้ 

ก่อนเกิดเหตุจรวดเมื่อวันที่ 14 ตุลาคม โรงพยาบาลได้ให้ที่พักพิงแก่ผู้พลัดถิ่นประมาณ 6,000 คน ต่อมาหลายคนหนีไป โดยเหลือประมาณ 1,000 คนอยู่ที่ลานของโรงพยาบาล 

ระเบิดลงมาหนหนึ่งแต่ก็ยังไม่พอ
แม้ว่าอิสราเอลจะยิงจรวดมาตกครั้งหนึ่งและทำให้ผู้อพยพค้องหนีไปเป็นจำนวนมากแล้ว อิสราเอลก็ยังประเมินว่าพื้นที่นี้จะเป็นปริมณฑลของเป้าหมายการโจมตี ดังนั้น เมื่อวันที่ 16 ตุลาคม อิสราเอลจึงสั่งให้โรงพยาบาล 21 แห่งในฉนวนกาซา รวมถึงโรงพยาบาลอัล-อาห์ลี อาหรับ อพยพผู้คนออกไป 

แต่เนื่องจากโรงพยาบาลทางตอนใต้ของฉนวนกาซามีเตียงไม่เพียงพอที่จะรองรับผู้ป่วย โรงพยาบาลทางตอนเหนือของฉนวนกาซาจึงไม่มีทางเลือก และทำให้ต้องละเลยคำเตือนของอิสราเอลให้อพยพ นอกจากนี้ ยังมีอุปสรรคอื่นๆ ด้วย ตามการระบุของแพทย์ ถนนที่ได้รับความเสียหายหรือถูกกีดขวางจากซากระเบิดของอิสราเอลที่สะสมมาหลายวัน ทำให้ไม่สามารถขนส่งผู้ป่วยจำนวนมากได้ โดยเฉพาะผู้ที่ต้องใช้เครื่องช่วยหายใจหรือทารกแรกเกิด

แม้จะมีคำเตือนจากอิสราเอล แต่คำเตือนนั้นไม่ได้คำนึงถึงทางเลือกของโรงพยาบาลในฉนวนกาซาเลย 

และแล้วหายนะก็เกิดขึ้น ทำให้เป็นเหตุที่มีคนล้มตายครั้งเดียวมากที่สุดในกาซา และยังเกิดขึ้นในเขตโรงพยาบาล ที่ไม่ควรจะเป็นเป้าหมายของสงครามด้วย แต่ปัญหาก็คึอ ใครเป็นคนลงมือทำ?

ใครเป็นผู้ร้ายในกรณีนี้? 
ฮาสมาสโทศอิสราเอล - หลังจากเกิดการระเบิด กระทรวงสาธารณสุขในฉนวนกาซาที่ดำเนินการโดยกลุ่มฮามาสอ้างว่ามีผู้เสียชีวิตอย่างน้อย 500 รายในเหตุระเบิด และกล่าวโทษว่าเป็นฝีมือจากการโจมตีทางอากาศของอิสราเอล 

อิสราเอลโทษ PIJ - แต่กองกำลังป้องกันประเทศอิสราเอลกล่าวว่าสาเหตุของเหตุระเบิดมาจากจรวดที่ยิงผิดพลาดซึ่งถูกยิงโดยญิฮาดอิสลามปาเลสไตน์ (PIJ) ซึ่งเป็นกลุ่มติดอาวุธปาเลสไตน์ที่เป็นพันธมิตรกับกลุ่มฮามาส พลเรือตรีแดเนียล ฮาการี จากหน่วยโฆษก IDF กล่าวว่าข่าวกรองระบุว่า PIJ ได้ยิงจรวดจำนวนมากใกล้โรงพยาบาล และยังเผยภาพถ่ายทางอากาศมายืนยันโดยบอกว่าการโจมตีที่เกิดขึ้นไม่สอดคล้องกับศักยภาพของอาวุธยุทโธปกรณ์ของอิสราเอล

นอกจากนี้ IDF ยังกล่าวว่าฝ่ายอิสราเอลยังดักฟังการการสนทนาระหว่างกลุ่มติดอาวุธในปาเลสไตน์ โดยกล่าวว่าจรวดที่ยิงพลาดเป็นตัวการทำให้เกิดการระเบิด

ประธานาธิบดีอิสราเอล อิซาค เฮอร์ซ็อก ประณาม IDF โดยเขาเขียนว่า "น่าเสียดายผู้ก่อการร้ายที่ชั่วร้ายในฉนวนกาซาที่จงใจทำให้ผู้บริสุทธิ์ต้องหลั่งเลือด" เฮอร์ซ็อกกล่าวว่าข้อกล่าวหาว่าอิสราเอลเป็นต้นเหตุของเหตุระเบิดนั้นเป็น "การหมิ่นประมาทว่าชาวยิวว่าเป็นพวกสังเวยผู้บริสุทธิ์ในศตวรรษที่ 21" (การหมิ่นประมาทว่าชาวยิวว่าเป็นพวกสังเวยผู้บริสุทธิ์ เป็นข่าวลือเคยเกิดขึ้นในยุโรปสมัยโบราณ และทำให้ภาพลักษณ์ของชาวยิวดูน่ารังเกียจ) 

พันธมิตรฮามาสปฏิเสธ - อย่างไรก็ตาม PIJ ปฏิเสธความรับผิดชอบ และกลุ่มฮิซบอลเลาะห์แห่งเลบานอน ซึ่งเป็นพันธมิตรของฮามาสและกลุ่มติดอาวุธในปาเลสไตน์ เรียกเหตุระเบิดดังกล่าวว่าเป็น "การสังหารหมู่" ของอิสราเอล โดยเรียกร้องให้มี "วันแห่งความเดือดดาล" ในวันที่ 18 ตุลาคม เพื่อต่อต้านอิสราเอลและประธานาธิบดีไบเดนที่กำลังมีแผนการจะไปเยือนอิสราเอล

ฟังชาวโลกวิเคราะห์ว่าใครทำ?
The Guardian สื่อของอังกฤษรายงานว่าขนาดของระเบิดดูเหมือนจะ "อยู่นอกเหนือความสามารถ" ของกลุ่มฮามาส และก่อนหน้านี้มีจรวดลูกหนึ่งโจมตีโรงพยาบาลเมื่อวันที่ 14 ตุลาคม (ซึ่งเป็นจรวดของอิสราเอล) ในขณะที่ Al-Jazeera สื่อของกาตาร์ ระบุว่าการโจมตีครั้งนี้เป็นฝีมือของอิสราเอล 

แม้แต่กลุ่มแพทย์ไร้พรมแดน หรือ Médecins Sans Frontières ที่ปฏิบัติหน้าที่ด้านมนุษยธรรมในกาซา ก็ยังกล่าวว่า "ขวัญผวา" กับ "เหตุระเบิดของอิสราเอล" และเรียกเหตุการณ์นี้ว่า "การสังหารหมู่" สะท้อนว่ากลุ่มนี้เชื่อว่าอิสราเอลเป็นผู้ลงมือ

ด้าน ประธานาธิบดี โจ ไบเดน แห่งสหรัฐฯ กล่าวว่า "ผมรู้สึกโกรธเคืองและเสียใจอย่างยิ่งจากเหตุระเบิด" แต่ไม่ได้ประณามว่าใครเป็นผู้รับผิดชอบต่อเหตุการณ์ดังกล่าว

ภาพประกอบข่าว - เด็ก ๆ ที่ได้รับบาดเจ็บจากการโจมตีทางอากาศของอิสราเอลร้องไห้ ขณะรับการรักษาในโรงพยาบาล Nasser ในเมืองคานยูนิสทางตอนใต้ของฉนวนกาซา เมื่อวันที่ 17 ตุลาคม 2023  (Photo by Mahmud HAMS / AFP)